İklim Nötr Şehirler Ağı (İNŞA)
Marmara Belediyeler Birliği (MBB), Avrupa Birliği (AB) “İklim Nötr ve Akıllı Şehirler Misyonu” (Şehirler Misyonu) kapsamında yürütülen NetZeroCities Programı çerçevesinde, Türkiye’de belediyelerin iklim nötrlüğe geçiş sürecini destekleyecek bilgi paylaşımı, iş birliği ve kapasite geliştirme mekanizmalarını hayata geçirmek üzere Şehir Uzman Destek Mekanizması’nın ulusal yürütücülüğünü üstlenmiştir. Bu kapsamda Türkiye İklim Nötr Şehirler Ağı (İNŞA) kurularak kapsamlı bir kapasite geliştirme ve ağ kurma programı ile iklim nötr gelecek vizyonu doğrultusunda hem öncü hem de sürece yeni dahil olan belediyeler ortak bir dönüşüm zeminde buluşturulması hedeflenmektedir.
İNŞA, NetZeroCities Şehir Uzman Destek Mekanizması kapsamında Türkiye’deki belediyeler için özel olarak tasarlanmış ilk ulusal topluluk olma özelliğini taşımaktadır. Program kapsamında belediyelere iklim nötrlük yolculuklarında ihtiyaç duydukları bilgiye, yönlendirmeye ve akran öğrenme imkânlarına erişim sağlanmaktadır.
MBB bu süreçte belediyelerin Avrupa Yeşil Mutabakatı hedefleriyle uyumlu biçimde hareket etmesini kolaylaştıran; ağ kurma, kapasite geliştirme ve bilgi paylaşımını destekleyen bir platform işlevi görmektedir.
Katılım ve Uygulama Süreci
İNŞA, MBB tarafından başlatılan açık çağrı süreciyle hayata geçirilmiştir. Çağrı sonucunda farklı ölçek, bölge ve ilden toplam 54 belediye ağa dahil olmuştur.
Belediyeler, iki ayrı kategoride İNŞA’ya dahil edilmiştir:
Öncü Kentler (Accelerators): İklim nötrlük hedefinde ileri düzeyde eylem planına sahip, dönüşüm süreçlerini hızlandırmayı amaçlayan, NetZeroCities bünyesinde Misyon Şehir veya İkiz Şehir seçilen belediyeler.
Takipçi Kentler (Newcomers): İklim eylem planlama süreçlerini başlatma veya erken aşamada geliştirme hedefinde olan belediyeler.
Program süresince belediyeler:
- MBB Mentor desteği alacak,
- Tematik öğrenme modüllerine katılacak,
- Kentler arası deneyim paylaşımı oturumları düzenleyecek,
- İklim nötr kent olma yolunda kurumsal eylem planları geliştirecektir.
İNŞA’nın açılışı, Marmara Belediyeler Birliği’nin düzenlediği Marmara Urban Forum (MARUF25) kapsamında gerçekleştirilmiş, böylece Türkiye’de iklim nötr dönüşüm alanında ilk ulusal topluluk yapısının temelleri atılmıştır.
İNŞA bünyesinde yer almaya hak kazanan belediyeler şunlardır:
Öncü Kentler
İstanbul Büyükşehir Belediyesi
İzmir Büyükşehir Belediyesi
Antalya Büyükşehir Belediyesi
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi
Konya Büyükşehir Belediyesi
Bandırma Belediyesi
Menteşe Belediyesi
Şişli Belediyesi
Takipçi Kentler
Ankara Büyükşehir Belediyesi
Adana Büyükşehir Belediyesi
Balıkesir Büyükşehir Belediyesi
Bursa Büyükşehir Belediyesi
Denizli Büyükşehir Belediyesi
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi
Hatay Büyükşehir Belediyesi
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi
Malatya Büyükşehir Belediyesi
Manisa Büyükşehir Belediyesi
Mersin Büyükşehir Belediyesi
Muğla Büyükşehir Belediyesi
Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi
Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi
Amasya Belediyesi
Burdur Belediyesi
Çanakkale Belediyesi
Çorlu Belediyesi
Edirne Belediyesi
Gülnar Belediyesi
Isparta Belediyesi
Niğde Belediyesi
Nusaybin Belediyesi
Zonguldak Belediyesi
Bakırköy Belediyesi
Beylikdüzü Belediyesi
Büyükçekmece Belediyesi
Bornova Belediyesi
Çankaya Belediyesi
Çine Belediyesi
İznik Belediyesi
Hopa Belediyesi
Kadıköy Belediyesi
Kartal Belediyesi
Karşıyaka Belediyesi
Konak Belediyesi
Küçükçekmece Belediyesi
Merzifon Belediyesi
Nilüfer Belediyesi
Ortahisar Belediyesi
Salihli Belediyesi
Suluova Belediyesi
Tepebaşı Belediyesi
Yenişehir Belediyesi
Yalova Belediyesi
Beklenen Etki ve Kazanımlar
İNŞA’nın sonunda belediyelerin;
- İklim nötrlüğe geçişte kurumsal kapasite, planlama ve izleme sistemlerini güçlendirmesi
- Yerel düzeyde veri yönetimi, hedef belirleme ve eylem planlama süreçlerinde NetZeroCities yaklaşımıyla uyumlu bir çerçeve benimsemesi
- Belediyeler arasında kalıcı bir bilgi paylaşım ve dayanışma ağı oluşturması
- Türkiye’de iklim nötr şehir yaklaşımının ulusal ölçekte görünürlük kazanması beklenmektedir.
MBB, bu süreçte belediyelere kolaylaştırıcı rolü üstlenerek Türkiye’de iklim nötrlük alanında sürdürülebilir bir dönüşüm ağı kurmayı hedeflemektedir.
Süre | Ağustos 2025 - Ağustos 2026 |
---|---|
Hibe Programı |
İklim Nötr Şehirler Ağı (İNŞA) |
Dahil Olan Ülkeler | Türkiye |
Ana Partner |
Marmara Belediyeler Birliği |
Bütçe | 21.930 Euro |